Door Gwyneth Ouwehand, Lead consultant smart analystics

Herken je dat? De BI-afdeling werkt keihard over om het MT-dashboard op tijd op te leveren voor die belangrijke meeting. Tijdens de meeting hebben de managers het dashboard uitgeprint bij zich en er in de kantlijn wat bij geschreven. Sommigen wilden het dashboard zelfs persé als pdf of als Excel file ontvangen. Tijdens het overleg wordt wel kort naar het dashboard gekeken, maar er ontstaat geen discussie en er worden geen acties vastgesteld. Of de opdrachtgever van een rapport vraagt om hulp en terwijl hij uitlegt wat hij wil, blijkt dat hij het rapport dat hem al maanden trouw wordt toegestuurd helemaal verkeerd heeft geïnterpreteerd en begrepen. Alle besluiten die hij heeft genomen, kloppen dus eigenlijk niet.

Bedrijven roepen om het hardst dat data enorm belangrijk voor ze is, maar in de praktijk leiden ‘data-initiatieven’ helemaal niet tot veranderingen in de bedrijfsvoering, besluitvorming en operatie. Er wordt veel tijd besteed om dashboards, rapporten en data science modellen te maken, maar die leiden zelden tot betere besluiten op basis van data. Sterker nog, vaak worden dashboards en modellen verkeerd geïnterpreteerd wat zelfs tot verkeerde beslissingen leidt. Wat heb je eraan om te investeren in een moderne data architectuur en krachtige tooling als die uiteindelijk niet resulteren in betere beslissingen gebaseerd op data?

De vraag is: hoe doorbreken we dit dilemma? Ik geloof dat de sleutel tot goede datagedreven beslissingen ligt in het hebben van datavaardige medewerkers. Mensen uit de businesskant van je bedrijf – zij die de beslissingen nemen, sturen, en kennis hebben van hun domein – die écht weten hoe ze met data om moeten (en mogen) gaan.

Een tijdje terug werd ik gegrepen door een kort filmpje van Airbnb. Zij hebben een eigen programma opgezet dat ze ‘data university’ noemen. Het voelde voor mij als een schot in de roos. Het filmpje duurt maar 2 minuten en is absoluut de moeite van het kijken waard.

Niet elk bedrijf is van het type Airbnb, maar ik weet zeker dat elk bedrijf meer waarde uit de beschikbare data kan halen dan ze nu doet, door te investeren in het datavaardig maken van de medewerkers. Door zoveel mogelijk mensen uit te rusten met data science skills maar ze ook te leren wat datagedreven werken is. Ieder naar gelang van interesse en aanleg, en altijd in de context van de eigen use cases, de eigen data en de eigen tools.

Ik leg je graag uit welke kennis er volgens mij nodig is om werknemers datavaardig te maken en hoe je die kennis op een gestructureerde manier verspreidt binnen je bedrijf.

Kennis van de datavaardige medewerker

Er zijn zoveel plekken in je organisatie waar je zou willen dat medewerkers in staat zijn om datagedreven beslissingen te nemen. Van hoe je je klantenservice optimaal inplant tot hoe je zorgt voor de beste klantervaring op de website. En van het voorspellen van onderhoud aan gebouwen en machines tot en met het onderzoeken van de oorzaken van een daling van de verkoop. Het liefst zou je een data scientist in elk team, in elke kamer, bij elke meeting en op de schouder van elke bestuurder zetten. Maar helaas gaat dat niet, want goede data scientists zijn schaars, nog los van de kosten. Om toch zoveel mogelijk beslissingen te onderbouwen met data zul je medewerkers moeten uitrusten met data science skills. Op die manier creëer je zgn. ‘citizen data scientists’.

Welke kennis en skills moeten je medewerkers dan hebben om datagedreven te werken?

Voor data scientists is de volgende kennis van belang: statistiek, programmeervaardigheden en business kennis. Met die business kennis zit het bij je medewerkers wel goed en voor de ‘citizen data scientist’ ligt de focus dan ook meer op de andere twee skills. En wat hebben data scientists nog meer dat eigenlijk al je medewerkers zouden moeten hebben?

Ten eerste een rotsvast geloof in de mogelijkheden en waarde van data en ten tweede enorme kennis van de aanwezige databronnen, data en tools. Verder zullen medewerkers moeten leren hoe ze beslissingen nemen op basis van data.

Dat levert de volgende lijst van benodigde kennis en vaardigheden op:

  • Datagedreven beslissingen nemen
  • Programmeren
  • Hoe werkt het werken met data bij ons bedrijf?
  • Programmeren
  • Een positieve houding t.o.v. het werken met data

Een programma op maat

Je mensen opleiden is dus de sleutel. Moet je dus je opleidingsbudget gebruiken om mensen naar een opleidingsinstituut te sturen of online trainingen te laten volgen bij Coursera of Udacity? Nee, de praktijk leert dat bij zo’n ‘geïsoleerde’ aanpak:

  • Mensen moeite hebben om het geleerde te vertalen naar hun eigen werk, naar hun specifieke situatie.
  • Er na de training geen tijd en ruimte is om het geleerde in de praktijk te brengen en werkwijze en gedrag te veranderen.

Dat moet dus anders. Mijn advies voor ieder bedrijf dat data serieus neemt: ontwikkel een datavaardigheidsprogramma en maak dit programma onderdeel van je strategisch plan om een datagedreven bedrijf te worden en elke beslissing op basis van data te nemen.

Meer weten? 

Wil je meer weten over Data Literacy? Sparren over hoe je een datavaardigheidsprogramma opzet in jouw organisatie? Neem dan contact op via info.larenba@axians.com. We helpen je graag!